Het enige landelijke paar van deze zwanensoort nestelt sinds 2005 in een Wapserveens moerasgebied. In het topjaar 2007 wisten de zwanen vier jongen groot te brengen en in drie andere jaren waren het er één of twee. Meestal werden er wel drie tot acht eieren gelegd en jongen geboren, maar die kwamen lang niet allemaal groot. Desondanks was er aanvankelijk uitbreiding met een tweede paar in het Drents-Friese Wold, maar die bakten er weinig van. Verlies van jongen speelt vooral in droge zomers wanneer open water, waar ze veilig zijn voor roofdieren, vrijwel ontbreekt. Maar er is meer aan de hand. Het oorspronkelijke broedpaar is in 2010 vervangen door een ander paar waarvan de vrouw een Wapserveense dochter was uit 2007 (kleurring) en de man van onbekende herkomst. De vrouw van dit paar is in 2019 vervangen door een nieuwe vrouw en wel een zus van de vorige vrouw, maar dan geboren in een ander jaar. Met deze vrouw wordt wel een nest gebouwd, maar worden geen eieren gelegd. Er zou sprake kunnen zijn van inteelt en daarmee misschien het einde van deze populatie? Zo zijn gekomen en zo kan het ophouden.

Veel torenvalken

Tijdens onze jaarlijkse Euro Birdwatch telling in het dal van Oude Vaart tussen Havelte, Uffelte en Ansen zagen we begin oktober 2020 bijzonder veel torenvalken. In de afgelopen twaalf jaren telden we gemiddeld vijf valken, soms nul en hooguit twaalf. Dit jaar stopte de teller pas bij veertig. Dat 2020 in onze regio een bijzonder goed broedseizoen is geweest voor torenvalken blijkt ook uit het grote aantal bezette nestkasten en veel uitgevlogen jongen (ook te lezen in het komende Jaaroverzicht 2020). Jonge valken blijven aanvankelijk in de buurt van de nestkasten, waarvan er zeker vijf zijn in ons telgebied zijn. Kennelijk waren er zowel in het broedseizoen als ook nog in oktober veel muizen in dit gebied dat de valken zijn blijven hangen. Muizen vormen het hoofdvoedsel van deze biddende valken. Een mooi opstekertje want veel vogelsoorten ondervinden problemen door de deplorabele voedselsituatie in het boerenland.

Zeldzame rode rotslijster

Op 16 juli 2020 werd door Giel van Egmond in Uffelte de in ons land zeldzame rode rotslijster waargenomen en gefotografeerd. In de dagen erna werd hij af en toe in dezelfde omgeving gezien en op 22 juli vond Giel hem dood onder een raam. Het is onduidelijk wat zo’n bergbewonende vogel beweegt naar ons land af te zakken. De dichtstbijzijnde broedgebieden liggen in de Vogezen, Alpen en Karpaten. Het is de zeventiende waarneming van deze soort in ons land, waarvan veertien vanaf 1998 en ze worden bijna uitsluitend in april-juni gezien. In de meeste gevallen gaat het om mannetjes, zo ook in Uffelte. De vogel is opgenomen in de collectie van Naturalis in Leiden. Waarschijnlijk worden de veren van deze vogel onderzocht op isotopen, waarmee het herkomstgebied kan worden vastgesteld.

Giel van Egmond en Arend van Dijk

Broedende ijsvogels

Ondanks een reeks zachte winters met veel waarnemingen van ijsvogels leken er in 2020 maar weinig te nestelen in onze regio. Rheebruggen met hier en daar een steil zandwandje langs de Oude Vaart wordt geregeld als nestplaats uitgekozen, maar die waren onbezet. Zouden ze zoals enkele jaren geleden gekozen hebben voor een nestplaats in een wortelkluit van een omgewaaide boom ver van het water ergens in het bos van Rheebruggen? Uiteindelijk bleek de bekende broedplaats toch bezet maar pas laat in het seizoen, eind mei. Er vlogen drie jongen uit. Elders in Westerveld hebben ijsvogels gebroed langs de Wapserveense Aa bij Nijensleek en bij Wittelte en een vierde in het gebied van de Veendijk-Havelte. Het was dus toch een goed broedjaar voor deze blauwe flits.

Rode wouw

In 2020 hebben rode wouwen in Drenthe genesteld bij De Wijk en Wilhelminaoord. Op beide nesten kwamen zes jongen groot. In juni zijn de jongen geringd en is het oudste jong van elk nest van een zender voorzien. Het gezenderde jong van De Wijk werd kort na het uitvliegen helaas dood gevonden langs de spoorlijn bij Staphorst. Het jong van Wilhelminaoord zwierf enkele dagen rond in Westerveld en overnachtte een keer in Rheebruggen, zo bleek uit de zendergegevens. Daarna verbleef het bijna twee maanden in Noord-Duitsland om in oktober dwars over Frankrijk naar de Spaanse overwinteringsgebieden te trekken. In 2017-2018 zijn van nesten in Zuidwest-Drenthe tien jongen uitgevlogen en de kans bestaat dat die zich komend jaar in de buurt van de geboorteplaats als broedvogel gaan vestigen. Via https://grauwekiekendief.nl/volg-rode-wouwen/ zijn de gangen van gezenderde rode wouwen te volgen.