Als u dit leest vliegen de eerste jonge vogels al bijna weer uit. Elk jaar is het een verrassing wanneer de vogels aan de slag gaan met het nestelen en het leggen van de eerste eieren.

Omdat het eind maart erg koud was en het ‘s nachts nog vroor had de werkgroep Nestkastencontrole  de eerste trip langs de kastjes half april gepland. Tot onze verbazing lagen in de eerste kast die we openmaakten op het rondje Holtinger Schaapskooi dertien eitjes van een pimpelmees. Dat betekende dat deze vogel op 4 april al haar eerste ei had gelegd. Dat is vroeg!  Rond 18 april zijn deze vogels gaan broeden. Begin mei hopen we de jongen te zien.

Verderop in de route zagen we nestjes van één  tot vijf eieren zodat rond 10 april de kool- en pimpelmezen zijn gaan leggen. Wat ons tevens verbaasde was het feit dat in bijna alle nieuwe kasten, geschonken door de gemeente, nesten waren gemaakt. Zo telden we op zaterdag 18 april al bijna honderd eieren op de nieuwe route Boskampbrugweg en het fietspad  naar Meppel. Daar hangen twintig kastjes waarvan er één als nachthok wordt gebruikt. Dat vinden we opvallend omdat meestal het eerste jaar 50 tot 60 procent bezetting al goed te noemen is.

Verder constateerden we ook dat de eerste vliegenvangers half april zijn gearriveerd en aan het nestelen geslagen zijn. Willem Wobben, die samen met zijn vrouw het rondje Westerzand doet, rapporteerde, dat de eerste vliegenvanger is gesneuveld in gevecht met een koolmees. Omdat de mezen eerder nestelen en vliegenvangers honkvast zijn kan er van alles gebeuren. Zo heb je op je lijstje staan een nest mezen en een week later ligt er een nest vliegenvangers. Die drukt de mees uit het nest en legt boven op dat nest haar eigen nieuwe nestje. Natuur zullen we maar zeggen: deze vliegenvanger was te zwak om het gevecht met de koolmees te winnen.

Al met al een voorjaar met voor de vogels prima omstandigheden. Wat we verder zien is dat veel straten vol zijn gehangen met kasten. Eigenlijk veel te veel en ook niet handig want er zijn een paar stelregels die je in acht moet nemen. Hierbij de tips:

• Hang de kasten op ooghoogte (kun je ze ook eenvoudig schoonmaken);
• Minimaal 30 tot 40 meter van elkaar af (mezen hebben een territorium);
• De opening naar het noordoosten (de hele dag de zon er op is dodelijk voor de jongen);
• Hang kastjes op bij enige beschutting in de tuin (aanvliegen van ouders en uitvliegen);
• Gebruik bij het vastmaken iets langere roestvrije stalen schroeven;
• Zorg dat de deksel goed vastzit (natuurlijke rovers gaan op het dak zitten en hengelen naar eieren);

De laatste twee tips hebben vooral te maken met de natuurlijke vijanden van de vogels. Katten, marters, eekhoorns en vossen, allemaal zijn gek op de eieren en jonge vogels. Door het huisje stevig vast te maken, een marterkorfje voor de opening en de deksels goed vast, heb je de beste kans dat het heel blijft.

Tot slot krijgen we vragen waarom we de kasten zo laag hangen? Wil je met kinderen laten zien wat er gebeurt in de nestkast, dan moet die op ongeveer 1.50 meter hangen. Je verstoort ze dan niet en het onderhoud en beheer van de kasten is gemakkelijker. Voor de vogels maakt het niets uit. Als ze maar een plekje hebben in de schaduw. Het enige probleem kan zijn: mensen die de nesten  vernielen. We hebben hele goede ervaringen in De Meerkamp in Havelte. De jeugd voeden we positief op.

Tekst en foto’s: Ruud Smeenk.