Werkwijze
Inventarisatie
In Uffelte, Havelte, Veendijk en Wapserveen worden jaarlijks huis aan huis bewoonde nesten van huiszwaluwen geteld. boerenzwaluwen worden geteld in een vast telgebied in een deel van Uffelte. Van de gierzwaluw worden in Uffelte jaarlijks de invliegplekken (=nesten) geregistreerd, elders wordt de stand geteld. Oeverzwaluwen nestelen de laatste jaren bij uitzondering in Uffelte e.o.
Kunstnesten
Huiszwaluwen worden geholpen door plaatsing van door de werkgroep gemaakte kunstnesten (van zaagsel en portlandcement) aan gevels. Dat kan het best in de nabijheid van reeds aanwezige zwaluwnesten, maar soms kunnen huiszwaluwen er door naar een nieuwe locatie worden gelokt. Ruim een derde van de ongeveer 150 aangebrachte kunstnesten is bewoond.
Zwaluwtillen
Zeer speciaal zijn de vier in 2011 geplaatste zwaluwtillen. Een til is een mast met een klein dak waaronder kunstnesten zijn gemonteerd. Ingaande 2016 zijn alle tillen bewoond en met ca 60 nesten behoren ze tot de best bezette in ons land.
Dakpannen en nestkasten
Gierzwaluwen zijn soms te verleiden tot het nestelen onder speciale dakpannen met een vliegopening er in en in speciale gierzwaluwnestkasten. Op de Havelter kerk zijn in 2002 ca. 55 van deze dakpannen geplaatst en is met afspelen van het Gierzwaluwengeluid getracht de zwaluwen te lokken. Tot dusverre heeft er een enkele Gierzwaluwen genesteld. Enkele in Uffelte geplaatste dakpannen waren succesvol. In Uffelte zijn ook 32 speciale nestkasten aan gevels van woningen bevestigd, waarin het grootste deel van de Uffelter Gierzwaluwen succesvol jongen weet groot te brengen.
Mestplankjes
Huiszwaluwen bouwen soms nesten op plaatsen waar bewoners last hebben van zwaluwenpoep, klontjes modder en dode uit de nesten gevallen jongen. Een praktische en simpele oplossing is het monteren van een ‘mestplankje’ ongeveer een meter onder een nest. Hiervan zijn er tientallen, meestal tot tevredenheid van de bewoners, gemonteerd.
Nestmateriaal
In Havelte wordt in de nabijheid van de zwaluwentil natte leem als nestmateriaal aangeboden, waarvan de zwaluwen veel gebruik maken.
Voorlichting
Het geven van informatie via huis-aan-huisbladen, flyers en vooral in direct contact met bewoners die zwaluwen hebben.
Rapportage
Resultaten van tellingen en andere gegevens worden opgenomen in het Jaaroverzicht van de Vogelwacht en worden doorgegeven aan Sovon en Vogelbescherming.
Resultaten
Huiszwaluwen
De stand van de huiszwaluw in Uffelte, Havelte, Veendijk en Wapserveen is sterk toegenomen van totaal 146 nesten in 1990, 288 in 2010 tot 417 in 2018. In de meeste dorpen is er toename met soms schommelingen, maar in Wapserveen afname. In Uffelte en Havelte raken de dorpskernen ontvolkt. Kolonie worden soms verlaten door werkzaamheden (melkfabriek Wapserveen) of vestigen zich in aangebrachte kunstnesten. De positieve aantalsontwikkeling kan niet los gezien worden van onze beschermingsmaatregelen, maar hangt ook samen met factoren, zoals insectenaanbod of de situatie in de winter- of doortrekgebieden.
Boerenzwaluw
Door de tijdrovende inventarisatie, waarbij in gebouwen gekeken moet worden naar bewoonde nesten, was de aantalsontwikkeling niet goed bekend. Vanaf 2009 wordt jaarlijks een vast gebied met 53 adressen aan de oostzijde van de Drentse Hoofdvaart in Uffelte geïnventariseerd. In de vaak tot woonhuizen verbouwde boerderijen met stallen en schuren en één modern agrarisch bedrijf nestelde 53 tot 66 nesten, wat overeen komt met de 47 tot 74 paren eind vorige eeuw.
Gierzwaluw
In de jaren 1990 hebben gierzwaluwen zich permanent als broedvogel in Uffelte en Havelte gevestigd en recent ook in Wapserveen en Darp. Daarvoor zaten ze vrijwel uitsluitend bij soms honderden in steden als Meppel en Steenwijk. Ze nestelen achter spleten en kieren van gebouwen. Vanaf 2009 is de stand mede dankzij de nestkasten toegenomen tot 35-39 nesten. Tellingen in Havelte komen uit op ca 30 paren en zowel in Wapserveen als in Darp op 6-8 paren.
